te whai i tētahi tirotirohanga hauora

Mēnā kua pā mai te koeretanga ki a koe i mua, he tikanga pai rawa te tiaki i a koe mā te haere kia tirotirohia koe e te rata. Ka whakarite kei te pai koe, ka whakamaimoatia ngā wharanga, ka tirohia koe mō ngā whakapokenga, hapūtanga hoki me te kohikohi i ngā whakaaturanga ka āwhina pea i a koe ki te tautuhi i tō kaipoke.

Te whai i tētahi tirotirohanga hauora:

Mēnā kua pā mai te koeretanga ki a koe i mua, he pai tonu te whai i tētahi aromatawai hauora mai i tētahi ratonga koeretanga mātanga.  Otirā, mēnā i pā mai tēnei ki a koe inā tata nei, i roto i te 2 wiki, 3 wiki rānei, ko te tere ake o tō haere kia tirohia koe ko te painga atu mōu.  He mea nui tēnei mō tō hauora me tō haumaru – hei whakarite kāore ō wharanga tinana, ā, kāore i te pāngia e tētahi mate paipai, hapūtanga rānei tē hiahiatia.

Mēnā kua whakapā koe ki ngā pirihimana mō te take i pā ai ki a koe, ka taea e rātau tēnei te whakarite māu. He whai wāhitanga anō pea tēnei mō te rata ki te kohikohi whakaaturanga
Ngā mea rerekē ka whakakatakotohia ki te kōti hei whakaatu i tētahi meka e whakapaetia, arā, ngā ataata, ngā tauākī kaiwhakaatu.
View the full glossary
whare whakawā e taea ai te whakamahi hei āwhina i ngā pirihimana ki te rapu i ahatia ki a koe. 

He tino matatau ngā rata me ngā nēhi e mahi ana i ēnei aromatawai ki te tiaki i ngā tāngata i whakaitotia. Mā tēnei ka tino whakarata i te tukanga katoa mōu. Kei a koe te tikanga e hia te nui, te iti rānei o te aromatawai ka kōwhiria e koe, mēnā rānei ka whakaurua mai e koe ngā pirihimana, kāore rānei.

Me pēhea te kimi i tētahi ratonga hauora koeretanga:

  • He pai ki te kōrero
  • mā ngā Pirihimana.

He aha te utu?

He koreutu ngā ratonga katoa e whakaratoa ana, ā, kei roto i tēnei ko ngā rongoā e whiwhi i a koe, ngā whakamātautau e hiahiatia ana pea, me te whai i ngā kopounga whai ake.

Ka aha?

Mēnā kua kōrero kē koe ki tētahi mai i tētahi ratonga tautoko koeretanga, ki ngā Pirihimana rānei, ka tukuna atu ētahi mōhiohio mō ngā mea hei tūmanako māu i roto i te aromatawai hauora. Mēnā kei te hiahia kōrero atu anō koe, e whakaatu ana te kiriata poto e whai ake i te tukanga hauora mai i te tirohanga pārurenga.

[link to police video – https://www.youtube.com/watch?v=qGxjG1i5hUQ

Ina tūtaki koe ki te rata, ka whakamārama atu ia ki te tukanga, ā, taea e ia te āwhina, me te matapaki i ngā kōwhiringa rerekē ki a koe. Ahakoa ka mataku pea koe i te aromatawai, he wairua manaaki tō te rōpū rata me te nēhi, ā, ko te mea pai rawa mōu te mea nui ki a rātau.  Ka whakarongo rātau ki a koe, ka whakautu i ō pātai me te whakaute i ō kōwhiringa.  Kāore koe e whakawātia e rātau.

Kāore anō pea koe kia whiwhi tētahi aromatawai hauora pēnei.  Ehara i mea rerekē mēnā ka whakamā koe engari ka whakapau kaha te rata me te nēhi kia tau ai koe, ā, kei a koe te tikanga ki te whakatā ahakoa te wā.

I te wā o te whakamātautau, ko te rata me te nēhi anake kei roto i te rūma.  Kāore he tangata i tua atu i a rāua i reira engari anō mēnā ka āta tono koe kia whai wāhi atu he tangata ki tō taha.  Ka taea te heri kaitautoko mēnā e hiahia ana koe, engari ko te nuinga o ngā tāngata ka hiahia kē ki te tatari ki waho o te rūma.

Ō kōwhiringa

E ai ki ō hiahia, ā, e hia te roa mai i te koeretanga, kei a koe te tikanga ki te kōwhiri me aha i te wā o te aromatawai me te raupapa hoki.  E kore e whāia he huarahi ki te kore koe e whakaae, ā, kei a koe te tikanga ki te huri i ō whakaaro ahakoa te wā o te aromatawai.

E ai ki tōu āhuatanga, ka kōrero atu te rata ki a koe mō ngā momo rerekē o te aromatawai:

  • he tirotirohanga hauora me te haumaru - mēnā i pā mai he koeretanga ki a koe inā tata nei, engari kāore koe i te hiahia ki te whakauru mai i ngā Pirihimana.
  • he aromatawai ngaio ake (e mōhiotia ana ko te aromatawai whare whakawā) - kei roto i te tirotirohanga hauora me te haumaru engari kei roto anō ko te kohikohi whakaaturanga
    Ngā mea rerekē ka whakakatakotohia ki te kōti hei whakaatu i tētahi meka e whakapaetia, arā, ngā ataata, ngā tauākī kaiwhakaatu.
    View the full glossary
    ka taea pea e ngā Pirihimana te whakamahi i roto i tā rātau tūhuratanga, i te wā o tētahi kēhi kōti rānei.  Ko te mea pai rawa me wawe tonu te mahi i tēnei i muri i te koeretanga, ko te mea pai rawa i roto i te whitu ki te tekau rā.
  • he aromatawai 'kei tūpono noa' - kāore pea anō pea koe kia whakatau mēnā me whakauru mai e koe ngā Pirihimana i tēnei wā.  I tēnei āhuatanga, ka āhei tonu koe ki te whai i te aromatawai whānui, ā ka taea tonutia ngā whakaaturanga whare whakawā i kohia te pupuri hunaingoa mō te ono marama, e whai wā ai koe ki te whakaaroaro mō ō kōwhiringa, me te tuku i ō whakatau me te kore pēhi i a koe.

 Kei a koe te tikanga, ā, ahakoa ngā tautoko a te whānau me ngā kaitautoko, kei a koe kē te kōrero.

Te tirotirohanga hauora me te haumaru

Ko tō hauora me tō haumaru te kaupapa matua a te rata.  Ka pātaihia koe i aha, ā, mēnā kei te mamae he wāhanga ake o tō tinana, he wharanga rānei ōu.  Ka tirohia e ia aua wāhanga me te tuhituhi kōrero.  Mēnā kei te hiahia whakamaimoatanga ka whakaritea e ia.

I muri i tētahi koeretanga, he pāpaku noa te tūponotanga ka pā mai he mate paipai (STD), engari ka tono tō rata kia whakamātautahia koe me te tirotiro i a koe mō ngā tohumate. Kei roto i tēnei whakamātautau ko te chlamydia, gonorrhoea, syphilis me te HIV. Mēnā e māharahara anō koe mō te mōrea o te whakapokenga, ka taea e ia te tūtohu ratonga hei whakaiti i te tūpono pānga mai o tēnei.  Ka tirohia anō e ia mēnā ka ārai tō tinana i te mate ate kakā B, ā, ka tukuna he kano ārainga mate mēnā e hiahiatia ana.

Ka tukuna e ia ētahi atu pātai pērā i ēnei:

  • ngā rongoā e kainga ana e koe
  • mēnā he mate ōu, mate hinengaro taumaha rānei ōu
  • i te inu koe, te kai whakapōauau rānei
  • ko wai ka āwhina i a koe.

He pātai tino whaiaro ēnei.  Engari anō mēnā kei te māharahara te rata mōu, e kore tētahi atu e mōhio ki ō kōrero, ā, ka āwhina ō whakautu i te rata ki te whakarite i ngā āwhina me ngā tautoko pai rawa mōu.

Mēnā kei te hapū pea koe, ka kōrero atu pea ki a koe mō te ārai hapū ohotata me ō kōwhiringa. Ka whakarite anō ia i tētahi whakamātautau whai ake i roto i te 2-3 wiki, mēnā e hiahiatia ana. 

He tirotirohanga hauora me te haumaru

Ko te tūhuratanga tino ngaio - me kohikohi i ngā whakaaturanga

I muri i te tūhuratanga

Whaiwhai ake

Te tiaki i ngā whakaaturanga

Kei te hiahia koe ki te kōrero ki tētahi tangata? He pai ki te kōrero he koreutu me te matatapu
Tere puta
239.6z"/>